Ἡ μελοποιημένη ἀρχαία ἑλληνικὴ ποίηση
φ²=φ+1
Πήραμε 4 συνεχόμενα μέτρα. Τὸ 2ο καὶ τὸ 4ο μέτρο τὸ χωρίσαμε σὲ δεύτερα καὶ ἔτσι πετύχαμε τὸν παρακάτω ἁπλὸ, βηματικὸ ρυθμό. Στὴν πράξη φτιάξαμε ἕναν δακτυλικὸ ρυθμό, ὅπως τὸν κατανοούσαμε ἕως σήμερα.
Στὴ συνέχεια καὶ πάλι τὸ 2ο καὶ 4ο μέτρο, τὰ χωρίσαμε, ἀλλὰ αὐτὴ τὴν φορὰ μὲ τὴ χρήση τῆς χρυσῆς τομῆς. Τὸ ἀποτέλεσμα σχεδιαστικὰ τὸ βλέπουμε ἀκριβῶς ἀπὸ κάτω.
Μόλις σχεδιάσαμε ἕναν ἁπλὸ καρδιακὸ (κατά φ) ρυθμό.
Ἄς ἐπιστρέψουμε στὴν ἀνατομία τοῦ δακτύλου. Μὲ βεβαιότητα μποροῦμε νὰ ἰσχυριστοῦμε πὼς ὁ ρυθμὸς ποὺ μόλις σχεδιάσαμε εἶναι μία μορφὴ δακτυλικοῦ ρυθμοῦ, ὅπως ὅμως μᾶς ύπἐδειξε ἡ ἴδια ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα. Ἡ βασικὴ ἰδιότητα τῆς ἀκολουθίας φ εἶναι ὅτι ὁ κάθε ἑπόμενος ὄρος εἶναι ἴσος μὲ τὸ ἄθροισμα τῶν δύο προηγούμενων, δηλαδὴ φ²=φ+1
Αὐτή ἡ ἰδιότητα στὴ μουσικὴ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ἀντικαταστήσουμε μία χρονικὴ ἀξία, μὲ δύο μικρότερες καὶ μὲ ἀναλογία φ χρονικὲς ἀξίες, χωρὶς ὅμως νὰ ἐπέρχεται ἀλλοίωση στὸ μέτρο.
Συνοπτικὰ λοιπὸν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ὑπάρχουν δύο βασικοὶ μουσικοὶ ρυθμοί.
Ἡ πρώτη κατηγορία εἶναι αὐτὴ τῶν βηματικῶν, ποὺ μοιάζει νὰ εἶναι ἡ μοναδικὴ σημερινὴ μας ἐπιλογή. Σὲ αὐτὴν ἔχουμε μία βασική, θεμελιώδη καὶ ἐλάχιστη χρονικὴ ἀξία. Ὅλες οἱ ἄλλες χρονικὲς ἀξίες προκύπτουν ἀπ’ αὐτὴν σὰν ἀκέραια πολλαπλάσια της. α,2α, 3α, …
Ἡ δεύτερη κατηγορά εἶναι τῶν καρδιακῶν ρυθμῶν. Ἐδῶ, οἱ βασικὲς χρονικὲς ἀξίες εἶναι δύο, εἶναι ἡ α καὶ αὐτὴ ποὺ εἶναι κατὰ φ φορὲς μεγαλύτερη της, ἡ αφ, γιὰ νὰ μπορεῖ ἔτσι νὰ προκύψη ἡ τιμὴ φ. Στὴ συνέχεια, ὅλες οἱ ἄλλες χρονικὲς ἀξίες προκύπτουν σὰν γιμόμενα αὐτῶν μὲ δυνάμεις τοῦ ἀριθμοῦ φ. α, αφ, αφ² , αφ³…
Εἴδαμε λοιπὸν ὅτι μποροῦν νὰ ὑπάρχουν μουσικοὶ ρυθμοὶ ποὺ νὰ στηρίζονται στὴ ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ. Ἦταν ὅμως τέτοιοι ρυθμοὶ γνωστοὶ καὶ στὴν ἀρχαιότητα, ἔτσι ὥστε τὰ ὁποιοδήποτε συμπεράσματα νὰ μπορέσουμε νὰ τὰ συνδέσουμε καὶ μὲ τὸν ρυθμὸ στὰ ὁμηρικὰ ἔπη;