Τετρακτὺς καὶ Πυθαγόρεια Μουσική Κλίμακα
Μουσικὸς κῶνος 2 καὶ τὸ ἀρχαῖο θἐατρο τῆς Ἑπιδαύρου
Ἀπό τὸ βιβλίο…
Τὸ πιὸ γνωστὸ ἀρχαῖο θέατρο στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο εἶναι αὐτὸ τῆς Ἐπιδαύρου. Εἶναι παγκοσμίως γνωστό, κυρίως γιὰ τὴν ἀρχιτεκτονικὴ του ποὺ τοῦ προσδίδει ἄριστη ἀκουστική, χωρὶς αὐτὸ τὸ μοναδικὸ ἐπίτευγμα, ἀκόμη καὶ στὶς ἡμέρες μας νὰ μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ ἀπόλυτα. Εἶναι δεδομένο ὅτι ἡ ἀκολουθία τοῦ ἀριθμοῦ ὅπως καὶ ἡ σειρὰ Fibonacci, ἦταν γνωστὲς στοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες καὶ μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν γιὰ τὴν κατασκευὴ τοῦ θεάτρου. Τὸ θέατρο ἀποτελεῖται ἀπὸ δύο διαζώματα. Τὸ κάτω διάζωμα ἔχει δώδεκα κερκίδες ἐνῶ τὸ ἐπάνω εἴκοσι δύο. Μὲ ἁπλὴ παρατήρηση εὔκολα συμπεραίνουμε ὅτι θὰ μποροῦσε νὰ ἔχει καὶ εἴκοσι τέσσερις κερκίδες. Αὐτὰ ἀναφέρονται γιὰ νὰ δοθεῖ ἡ ἀπαραίτητη βαρύτητα στὴν δύναμη τοῦ ἀριθμοῦ δώδεκα στὸν διαχωρισμὸ ἑνὸς περιοδικοῦ φαινομένου (ὅπως ἡ μουσικὴ κλίμακα), ἀλλὰ καὶ τοῦ διπλάσιου ἀριθμοῦ εἴκοσι τέσσερα (ὅπως ὁ διαχωρισμὸς τοῦ χρόνου περιστροφῆς τῆς Γῆς γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτὸ της σὲ εἴκοσι τέσσερεις ὧρες). Ἀνάλογη ἀντιστοιχία ἔχουμε δεῖ καὶ στὸν μουσικὸ κῶνο 2. Ἐπίσης, οἱ κάτω κερκίδες τοῦ θεάτρου ἀριθμοῦν 34 σειρές, ἐνῶ οἱ ἐπάνω 21. Οἱ ἀριθμοὶ 21 καὶ 34 εἶναι καὶ αὐτοὶ ὅροι τῆς σειρὰςFibonacci καὶ μάλιστα τὸ ἄθροισμα τους καὶ ἑπομένως καὶ τὸ σύνολο τῶν σειρῶν τοῦ θεάτρου εἶναι 55, τοῦ ὁποίου τὴν ἰδιαίτερη σημασία στὸν μουσικὸ κῶνο 2 εἴδαμε.
Τὸ σημαντικώτερο ὅμως ἀπὸ ὅλα εἶναι ἡ κλίση τοῦ θεάτρου. Αὐτὴ εἶναι περίπου 26° , ὅσες εἶναι καὶ οἱ μοῖρες τῆς γωνίας τῆς βάσης τοῦ τριγώνου ποὺ ὁρίζει τὸν μουσικὸ κῶνο 2. Αὐτὸ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ὑποθέσουμε ὅτι τὸ ἀρχαῖο θέατρο τῆς Ἐπιδαύρου, ἀρχιτεκτονικὰ ἀκολούθησε τέτοιους κανόνες ὥστε οἱ κερκίδες του νὰ ἐφάπτονται ἐσωτερικὰ ἑνὸς κώνου μὲ χαρακτηριστικὰ τοῦ μουσικοῦ κώνου 2, ποὺ μελετήσαμε. Ἴσως καὶ σὲ αὐτὴ τὴν ἀρχιτεκτονικὴ δομὴ νὰ ὀφείλεται ἡ ἄψογη ἀκουστικὴ συμπεριφορὰ του.
Τελειώνοντας, δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ λίγο ἢ πολὺ ἐνδιαφέροντα, ἔγιναν πραγματικότητα μόνο γιατὶ ὁ Ἵππαρχος θέλησε νὰ χωρίσει τὸν κύκλο σὲ 360°.
Ἡ μουσικὴ κλίμακα, ὅπως προέκυψε ἀπὸ τὸν Πυθαγόρα καὶ ἀπὸ τὴν ἰδιαίτερη προσέγγιση στὴν Τετρακτύν ποὺ μόλις παρουσιάσαμε, φαίνεται νὰ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα μόνον ἑνὸς ἀπὸ τὰ φαινόμενα ποὺ μποροῦν νὰ περιγραφοῦν μὲ βάση ἕναν γενικώτερο μηχανισμὸ λειτουργίας φυσικῶν ἐξελικτικῶν φαινομένων καὶ μάλιστα συμπαντικῶν διαστάσεων. Αὐτὸν τὸν μηχανισμὸ θὰ προσπαθήσουμε νὰ συλλάβουμε σὰν ἰδέα καὶ νὰ κατανοήσουμε, δικαιολογώντας ἔτσι τὸν ἰσχυρισμὸ τοῦ Θέωντα τοῦ Σμυρναίου καὶ ὡς πρὸς τὸν κοσμογονικὸ χαρακτήρα τῆς διπλῆς Τετρακτύος.
